5e Modeli ile 5 Adımda Benzersiz Eğitimler Yap

5e modeli yapılandırmacılığın içerisinde kullanılan öğretim modellerindendir. Yapılandırmacılık bilginin birey tarafından aktif bir biçimde oluşturulduğunu savunur ve katılımcıların yaparak yaşayarak öğreneceğinden bahseder.

Çağdaş eğitimdeki en etkili öğretim modellerinden biri olarak kabul edilen yapılandırmacı yaklaşımlardan birisi de 5e modelidir.

Ben bugün sizlere kendi eğitimlerimde de kullandığım 5 E Öğrenme Modelin’den bahsedeceğim.

5 E Öğrenme Modeli

5E Modeli araştırma merakını artırıp, katılımcının beklentilerini tatmin eden, bilgi ve anlama için aktif bir araştırmaya odaklandıran beceri ve aktiviteleri içerir. 5E Modeli verilen bilgiler ışığında her aşamada öğrencileri aktivite içine dâhil ederken, katılımcıların kendi kavramlarını oluşturmalarını da teşvik etmektedir. Eğitim alanında yapılan araştırmalar göstermektedir ki, yapılandırmacı yaklaşımdaki yenilikler ve psikolojinin gelişimiyle birlikte çoğu insanın kişisel deneyimleri, daha önce bildikleri, inandıkları yeni bilgiyi bağdaştırma yoluyla daha iyi öğrenilmektedir (Martin, 2000). 

Bunun için katılımcıların önceki bilgileri çok önemli olmakla beraber tekrar hatırlatılması için gerekli ön hazırlık yapılmalıdır.

Daha fazla teoriye bağlanmadan uygulamada 5e’yi nasıl kullanabileceğimize bakalım.

1. İlgi çekmek (engagement),

2. Keşif (exploration),

3. Açıklama (explain),

4. Detaylandırma (elaboration),

5. Değerlendirme (evaluation

Öncelikle modelin basamaklarında neler olduğuna bakacağız. Ardından da eğitimcinin eğitimi üzerinden örnek bir çalışma deneyeceğiz.

1. İlgi Çekmek (Engagement)

· Burada katılımcıda ilgi uyandıracak bir durum, hikaye veya bir problem verilmelidir.

· İlgiyi çektiğiniz etkinlik mutlaka katılımcıda üst düzey motivasyon oluşturmalıdır. Katılımcılar eğitimin sonraki kısımlarında neler olduğunu merak etmeli ve eğitimin içine biran evvel girmeyi istemelidirler.

· Örneğin ilginç bir hikaye ile sunumunuza başladınız. Bu hikaye sadece ilginç olduğu için seçilmemiş olması gerekir. Bir sonraki anlatacağınız konuları destekler ve ilgili olmalıdır.

2. Keşif (Exploration)

· Buraya ben aynı frekans düzeyine çıkmak diyorum. Bir önceki aşamada uyandırılan ilgi ve ön bilgiyi burada herkes için aynı anlama gelip gelmediğine bakıyor ve ilgili uygulamalar yapıyoruz.

· Keşfetme üzerine uygulamalar, grup çalışmaları ile eğitimdeki kavramları keşfettiriyoruz. Asıl ama katılımcılar arasındaki kavram kargaşalarını kaldırıp, dilbirliğini sağlamak

· Burada yapılacak çalışmalar mutlaka uygulamalı olması gerekiyor.

3. Açıklama (Explanation)

· Burada artık eğitmen devreye girer ve kavramları, süreçleri ve becerileri anlaşılır bir şekilde anlatır.

· Soru cevap kullanarak katılımcılara kavramlar sorulur. Ardından eğitmen tarafından açıklamalar kitlenin profiline göre uygun şekilde anlatılır.

· Eğitmenin en çok sahnede olacağı kısım burasıdır.

· Her türlü anlatımını güçlendirecek materyalden eğitmen faydalanır. Video, ses kaydı, internet uygulamaları, sunum, formlar, vb.

4. Detaylandırma (Elaboration)

· Katılımcıların elde ettikleri yeni terim, kavram ve becerileri yeni duruma uyarlamaları ve uygulamaları bu basamakta olur.

· Burada artık tüm öğrenilenler daha detaylı konuşulur. Ayrıntıya girilir.

· Burada katılımcıların birbirlerine geri bildirimler vermeleri sağlanmalıdır.

5. Değerlendirme (Evaluation)

· Katılımcılara tüm eğitim sonunda halen eksik oldukları yerler varsa geri bildirimler verilir.

· Uygulamalı, performansa dayalı değerlendirmeler yapılmalı

· Katılımcıların kendilerini de değerlendirmeleri sağlanmalıdır.

Örnek İçerik: Eğitimcinin Eğitimi

1. İlgi Çekmek (Engagement)

İyi bir eğitmenin katılımcı üzerindeki etkisine dair yaşanmış bir hikaye anlatılır.

Eğitmen lise yıllarında ve asla unutamadığı hocasını ve onun sayesinde neleri başardığını anlatır.

Bazı istatistiki bilgilere verir. Eğitmenin katılımcıların öğrenme becerileri üzerindeki etkisiyle ilgili bilgiler olabilir.

2. Keşif (Exploration)

Örneğin eğitimcinin eğitimi’ni yaparken bir eğitmen nasıl olmalıdır sorusunu gruplar halinde katılımcılara bulduruyoruz.

3. Açıklama (Explanation)

Bu kısımda eğitmen kimdir, eğitim verirken kullanılan teknikler, eğitmen özellikleri, eğitmenin beden dili, vb. konular sırasıyla açıklanır.

4. Detaylandırma (Elaboration)

Tartışma ortamı, soru-cevap gibi tekniklerle öğrenilenlerin detayına girilir. 

Örneğin, katılımcılar bir grup çalışması yapabilir ve arkasından diğer grupların geri bildirim vermeleri sağlanır. Her grup yaptığı çalışmayı sunabilir. Eğitmen burada tüm geri bildirimleri aldıktan sonra konuyu daha derinlemesine işleyebilir.

5. Değerlendirme (Evaluation)

Katılımcılardan eğitmenlik becerilerini sergileyebilecekleri bir eğitim sunumu yapmaları istenir.

Öncelikle yaptıkları sunumu kendilerinin değerlendirmesi beklenir. Ardından eğitmen gerekli geri bildirimleri verir.

Sonuç olarak güçlü eğitimler katılımcıların öğrendikleri ve öğrenirken de mutlu oldukları eğitimlerdir. 5e modeli bu anlamda, yetişkinleri konuya dahil etmesi, ilgiyi çekmesi, uygulama ve geri bildirim basamakları sayesinde harika sonuçlar sağlayacaktır.